هوش تجاری، مجموعه ای از نظریات، روشها، فرایندها، معماریها و فناوریهایی است که برای تبدیل داده خام به اطلاعات مفید و معنادار استفاده می شود. هوش تجاری حجم عظیمی از اطلاعات را برای شناسایی و توسعه فرصت های جدید بکار می گیرد. بهره بردن از فرصت های جدید و اعمال یک استراتژی اثربخش می تواند مزایای رقابتی ارزشمندی برای سازمان به ارمغان بیاورد.
کاربردهای هوش تجاری عبارتند از:
۱. مدیریت تجارت: هوش تجاری سلسله مراتبی از شاخص های عملکرد در اختیار مدیران قرار می دهد که بوسیله آن می توانند میزان انحراف سازمان از اهداف کلان را ارزیابی کنند.
۲. اعداد و ارقام: یکی از ماموریتهای هوش تجاری این است که داده ها را بصورت خلاصه و کمی در اختیار مدیران قرار دهد. به این ترتیب مدیران میتواند تصمیمات محکم تر و مستند تر بگیرند. مباحثی که در فرایندهای کمی سازی اطلاعات مطرح میشوند عبارتند از: داده کاوی، فرایندکاوی، تحلیل آماری، تحلیل پیشنگرانه، مدل سازی پیشنگرانه، مدل سازی تجاری، پردازش وقایع پیچیده تعاملی و تحلیل تجویزی
۳. گزارش سازی و گزارش دهی: هوش تجاری اطلاعات را بصورت خلاصه و مفید در اختیار مدیران قرار میدهد. مدیران فرصت کافی برای تحلیل و تدقیق در اطلاعات ندارند. بنابراین داشتن ابزاری که اطلاعات را در کمترین زمان و با بیشترین سهولت (موبایل، تبلت و غیره) در اختیار آنها قرار دهد بسیار ارزشمند خواهد بود. مباحثی که در فرایند گزارش سازی و گزارش دهی مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از: مصور سازی داده ها، سامانه اطلاعات مدیریتی و پردازش تحلیلی برخط.
۴. تبادل و تعامل اطلاعات: هوش تجاری به منابع اطلاعاتی سازمان اعم از داخلی و خارجی متصل شده و اطلاعات را از آنها استخراج میکند. بر خلاف تصور عموم، برای پیاده سازی هوش تجاری نیازی به داشتن یک نرم افزار یکپارچه نیست. بلکه اطلاعات میتواند بصورت جزیره ای توسط اپراتورها و کارشناسان ثبت شده و توسط هوش تجاری به هم مرتبط شوند.
۵. مدیریت دانش: منظور از دانش، دانش آکادمیک نیست. بلکه دانشی است که طی سالها در جریان واقعی کسب و کار در سازمان ایجاد میشود. این دانش بسیار مهم است. در واقع میتواند گفت تفاوت یک سازمان موفق و ناموفق در تلاش آن برای نگهداری و استفاده از این دانش است. برای مدیریت دانش، ابزار لازم است. هوش تجاری بستری را فراهم میکند که دانش سازمان مورد تحلیل قرار گرفته و برای تصمیم گیریها از آن استفاده شود.